โจวเอินไหล

โจวเอินไหล

โจวเอินไหล 周恩来(1898 / 3 / 5 - 1976 / 1 / 8)อดีตนายกรัฐมนตรีจีนคู่บุญของท่านประธานเหมาเจ๋อตงเป็นคนที่ประชาชนจีนเคารพรักอย่างยิ่ง ท่านเป็นคนสุภาพ เก่งและประหยัดมัธยัสถ์ ... 

กล่าวกันว่า เมื่อท่านถึงแก่อนิจกรรมนั้น ทรัพย์สมบัติของท่านมีน้อยมาก ท่านมีเสื้อผ้าไม่กี่ชุด และมีผ้าขนหนูเก่าๆ ที่ใช้งานมาอย่างคุ้มค่าอีก 2 ผืน ทรัพย์สมบัติแพงๆ นั้นท่านมิได้มีไว้ในครอบครองเป็นการส่วนตัวเลย นายกโจวเอินไหลมีเลขานุการส่วนตัวอยู่คนหนึ่งชื่อว่า กู่จินหมิง 古今明 ได้เข้าทำงานที่จงหนานไห่ 中南海 ตั้งแต่อายุ 19 เป็นทีมงานในชุดที่รับผิดชอบเวลามีงานเลี้ยงต่างๆ กู่จินหมิงรับรู้ถึงรายละเอียดที่เป็นจริงในแวดวงชีวิตของผู้นำจีนตั้งแต่ยุคแรกเริ่มของสังคมอำนาจรัฐใหม่ของคอมมิวนิสต์จีนเพราะเป็น ‘คนวงใน’ ที่ทำงานและชีวิตอยู่ในห้วงเวลาสำคัญของประวัติศาสตร์ยุคใกล้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน 

กู่จินหมิงเคยให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์ ‘จงกว๋อสือเป้า’ 中国时报 ของไต้หวันเมื่อตอนที่เขาอายุ 81 (ค.ศ.2014) ว่าท่านนายกโจวเอินไหลเป็นคนที่ประหยัดมัธยัสถ์มาก เขาเล่าว่า ครั้งหนึ่งเขากินข้าวร่วมกับท่านนายกโจวเอินไหล เมื่อพวกเขากินน้ำแกงในชามจนแห้งแล้ว ท่านนายกโจวเอินไหลยังเอาหมานโจวไปจุ่มที่ก้นถ้วยน้ำแกงนี้ เพื่อจะกินน้ำแกงที่เหลือให้เกลี้ยงไม่ให้เป็นการเสียของ

ในยุคเริ่มแรก การก่อร่างสร้างตัวของรัฐบาลจีนคอมมิวนิสต์นั้นเวลาจะมีการประชุม ทั้งการประชุมเล็กของผู้ที่อยู่ในตำแหน่งความรับผิดชอบเล็กๆ หรือการประชุมของผู้ที่มีตำแหน่งสำคัญๆ ทุกคนต่างต้องจ่ายเงินค่าน้ำชาที่ใช้ดื่มในการประชุมเอง กู่จินหมิงเล่าว่า เขาเป็นคนรวบรวมค่าน้ำชาคนละ 2 เหมา 两毛钱 (10 เหมา = 1 หยวน) ในเวลาประชุมบ่อยๆ 

สิ่งที่ผู้คนทั่วไปไม่ค่อยรู้คือ ท่านนายกโจวเอินไหลที่ไม่ดื่มสุราใดๆ เมื่ออยู่ต่อหน้าแขกต่างประเทศนั้น มิได้เป็นเพราะท่านดื่มสุราไม่ได้ หากแต่เป็นเพราะว่าท่านกังวลว่าเมื่อดื่มสุราแล้วจะพูดหรืออะไรพลั้งพลาดอันจะนำความเสียหายมาสู่ประเทศชาติได้ ท่านเคยกล่าวไว้ว่า การงานด้านการต่างประเทศนั้นไม่มีเรื่องที่ไม่สำคัญ ในความจริงแล้ว ผู้ที่ใช้ชีวิตอยู่ใกล้ชิดท่านนายกโจวเอินไหลต่างก็รู้ว่านายกโจวเป็นคนคอแข็ง สามารถดื่มสุราได้คราวละมากๆ โดยไม่มีอาการเมามาย ที่ท่านนายกโจวระวังตัวเรื่องดื่มเหล้าเวลาอยู่กับแขกบ้านแขกเมืองก็ด้วยสำนึกรับผิดชอบในหน้าที่อันสำคัญต่อประเทศชาตินั่นเอง

โจวเอินไหล
โจวเอินไหล

ระหว่างช่วง ‘ปฏิวัติวัฒนธรรม’ ของจีน ปัญญาชน นักคิด นักเขียน และศิลปินแขนงต่างๆ เป็นจำนวนมากถูกอำนาจเบ็ดเสร็จของ ‘แก๊งค์ 4 คน’ ซึ่งนำโดยเจียงชิงข่มเหงรังแกได้รับความเดือดร้อนโดยถ้วนหน้า ในจำนวนผู้รับเคราะห์กรรมอันมากมายนี้ มีจิตรกรสำคัญในแวดวงศิลปะจีนร่วมสมัย 50 กว่าคนที่ท่านนายกโจวเอินไหลช่วยเอาไว้ได้ โดยขอตัวศิลปินเหล่านี้ให้มาช่วยงานในนาม ‘โครงการสร้างสรรค์งานเพื่อสมัชชาประชาชนและพื้นที่สาธารณะ’ ที่ทำเนียบจงหนานไห่ 

จิตรกรชั้นครูเหล่านี้ อาทิ อู๋จว้อเหริน 吴作人,หลีขู่ฉาน 李苦禅, หลิวจี้หลู่ 刘继卤, ฮว๋างหย่งอวี้ 黄永玉, โจวลิ่งจาว 周令钊 พวกเขาถูกจัดให้พักอยู่ในที่พักรับรองของรัฐสภา และศิลปิน 50 กว่าคนนี้ได้สร้างสรรค์ผลงานศิลปะชั้นเยี่ยมเอาไว้มากกว่า 400 ภาพในระยะเวลา 3 ปีก่อนที่เจียงชิงและแก๊งค์ 4 คน จะรู้ ผลงานจิตรกรรม 400 กว่าภาพนี้ยังไม่เคยจัดแสดงให้ผู้คนทั่วไปได้ชมอย่างเป็นทางการจนปัจจุบัน ด้วยการใกล้ชิดกับศิลปินในช่วงปฏิวัติวัฒนธรรมนี้เองที่ทำให้กู่จินหมิงเกิดความสนใจในศิลปะกระทั่งเริ่มเรียนรู้โดยสมัครเป็นศิษย์รับการถ่ายทอดวิชาความรู้ด้านศิลปะจาก เถียนซื่อกวัง 田世光, หลี่หู 李斛, เจียงเอี้ยน 姜燕, ถาวอีชิง 陶一清, อู๋จว้อเหริน 吴作人, เซียวสูฟาง 萧淑芳, เหลียงซู่เหนียน 梁树年

ปี 1954 กู่จินหมิงเข้าร่วมในกลุ่มวิจัยและสร้างสรรค์ศิลปะสมัครเล่นปักกิ่ง 北京业余美术创作研究组 จึงได้รับการถ่ายทอดวิชาศิลปะจีน จากกลุ่มศิลปินใหญ่ดังกล่าวในการวางพื้นฐานด้านการเขียนภาพบุคคล ทิวทัศน์ ดอกไม้ ฯลฯ ตามขนบศิลปะจีนจนมีพื้นฐานการเขียนรูปที่แข็งแรง ในช่วง ระหว่างปี 1955, 1956, 1957 และก้าวเข้าสู่เส้นทางของการทำงานสร้างสรรค์ด้านศิลปะตั้งแต่นั้น

ผลงานจิตรกรรมของกู่จินหมิงเป็นจิตรกรรมสีน้ำจีนประยุกต์ พื้นฐานเป็นไปตามแนวทางของศิลปะจีนประเพณี แต่มีการคลี่คลายตัวในด้านเทคนิควิธีการใช้สีและเรื่องราวที่นำมาใช้ เขาชอบนำเอากิจกรรมสำคัญๆ ในงานพิธีระดับประเทศมาเป็นหัวข้อในการสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรม 

จากประสบการณ์ทางการงานที่อยู่ร่วมในเหตุการณ์สำคัญๆ ของประเทศและทำงานใกล้ชิดบุคคลสำคัญในแวดวงการเมืองจีนหลายคน ทำให้กู่จินหมิงมักเลือกเขียนภาพที่เกี่ยวข้องกับสิ่งเหล่านี้ ภาพนายกโจวเอินไหล ที่เขาเขียนขึ้นถือเป็นภาพที่มีชื่อเสียงมากภาพหนึ่งของเขา

ปี 1995 ผลงานจิตรกรรมของกู่จินหมิงถูกเลือกให้ใช้มอบเป็นของขวัญอย่างเป็นทางการต่อประธานาธิบดีหวางติ่งชาง 王鼎昌 ของสิงคโปร์ หลายปีมานี้ผลงานของกู่จินหมิงเป็นที่นิยมอยู่ในหมู่ข้ารัฐการระดับสูงของนานาชาติ ผู้คนในแวดวงการเมืองทั้งในองค์กรสหประชาชาติ, สหรัฐอเมริกา, อังกฤษ, ญี่ปุ่นหลายๆ คน เป็นผู้สะสมและติดตามพัฒนาการทางศิลปะของเขาอย่างต่อเนื่อง 

 

กับกู่จินหมิง